Reviews
5 / 0 reviews
Complex Tolegetay-Kylyshty ata
Holy places
5 / 0 reviews
Kyzylorda Region
Description
Төлегетай-Қылышты ата кешені (ХІ-ХІІ ғғ.) Қызылорда облысы Жаңақорған ауданы орталығынан 30 шақырымдай қашықтықта орналасқан.
Төлегетай Баба – ХІІ ғасырдың басындағы Күшілік ханның ұрпағы. Наймандарды жер-жерлерге бөлген кезде Төлегетай ежелгі Өзгент-Түркістан өңіріне жіберіледі. Бұрын да бірінің атағын сырттай білетін Төлегетай мен Қылышты Сыр өңірінде кез болып, бірін-бірі құрмет тұтып өтеді.
Төлегетай баба туралы ең алғаш қалам тербеген адам – кезінде Орта Азия халықтарына танымал, Қазан төңкерісінің алғашқы жылдарында Түркістан автономиясының бас министрі болған Мұхаметжан Тынышбаев. Төлегетай Сүйінішұлы (шамамен XV ғасырда өмір сүрген) тарихи тұлға. Найманның шөбересі (Найманнан – Белгібай, одан – Сүйініш, одан – Төлегетай). Төлегетай баба өз заманында қол бастаған батыр, елдің қамын жеп, бірлігін ойлаған қайраткер болған. Қазақ даласында жеке ұлыс болып қалыптасқан наймандарды Төлегетай батыр билеген.
Кейіннен кіші ата ру атына шыққан Қаракерей, Матай, Садыр, Төртуыл Төлегетайдың немерелері. Ол жер жадысына жүйрік болған, жері құмдауыт, суы тапшы келетін сол өңірде бабамыз «Мына жерден су шығады» деп таяғымен нұсқаған жерінен су шығады екен. «Төңірегіңе абай бол», «Төрт құбылаңнан жазба», «Төрт көзің түгел болсын», «Көштерің қатар, түтіндерің қосылып тұрсын», «бір-біріңнен от сұрай жүріңдер» деген өсиеті халықтың бірлігі мен тұтастығын, қабырғаның теңдігін меңзейді. Жиендерге қырық серкеш беру салты Сүгірші, Төлегетай бабаларымыздан қалған дәстүр деседі. Қылышты ата ерекше қасиетке ие әулие адам болған деседі.
Халық арасына тараған аңызға сүйенсек, көлікті адам көлігінен түсіп зиярат етпесе, өзі немесе аты майып болады екен. Басына түнеп перзент тілегендер мен кеселденгендерге Алланың күшімен шипа беріп отырады. Қылышты атаның әкесі Камаладдин Меккеден келіп Қырөзгент шаһарының патшасы Әбубәкір Сыдық ұрпағы Ілгімағзұмның қызына үйленеді. Содан көп кешікпей Меккеге қайтып келеді. Қылышты ата шеше ішінде қалып, өскенде аспаннан қылыш пен ақбоз ат түсіп, 1001 бәлеге қарсы тұрған. Уәзірлері мен билері алдына келгенде қылышы күн сәулесіне шағылысып, қылыштың жүзіне қонған шыбын екіге бөлініп түсе беретін болыпты. Онысы «Кімде-кім адал болмаса осындай жаза алады» дегені екен. Міне, осыдан бастап Қылышты ата атаныпты. Қылышты ата туралы «Бабырнама», Камилқан Қаттаевтың «Махдуми Ағзам және Дағбед», Ақсақ Темірдің өмірі туралы Шарафиддин Али Аздидің «Зафарнама» кітаптарында жазылған.
«Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандары» кітабынан
See other
5 / 1 отзыв
Holy places
Arystan Bab Mausoleum is a mausoleum in Kazakhstan close to the village of Kogam and Otrartobe.
5 / 4 отзыва
Holy places
The Aisha-Bibi is in the west of Taraz, Kazakhstan on the Silk Road. It is locally famous as a monument to love and faithfulness.
5 / 1 отзыв
Holy places
The religious structure continues to draw pilgrims from across Central Asia and has come to epitomize the Kazakh national identity.
5 / 0 reviews
Holy places
Baydibek Karashauly (dates of birth and death are unknown) lived in the 11-12th centuries in the neighborhood of East Karatau, died in present Algabas district, near Aktas stud and buried on the river bank of Balabogen. The tomb established still in the ancient time with a dome remained.
5 / 2 отзыва
Holy places
Domalak Ana Mausoleum is a unique architectural monument of the South Kazakhstan.
0 / 0 reviews
Holy places
Beket-Ata Underground mosque is located in the Oglandy countryside, Mangystau region. This religious monument of architecture dates back to the XVIII century. Beket-Ata is considered as a holy place, in importance as a burial of Khozha Ahmed Yassaui. During two centuries, pilgrims come here for bowing the Holy Spirit.
